Bitkisel içerikli polimerik nanolif yapılı biyomalzeme üretimi, karakterizasyonu ve yara örtüsü olarak etkinliğinin incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, biyolojik aktiviteleri, mutajenitesi ve genotoksik dozu çeşitli testler ile belirlenen sarı kantaron ve safran ekstraktı içeren kitosan nanopartiküllerinin sentezlenmiştir. Sentezlenen bu nanopartiküller ile birlikte propolis içeren yara örtüsü elektroeğrime tekniği kullanılarak geliştirilmiştir ve elde edilen bu yara örtüsünün etkinliğinin in vivo yara modeli kullanılarak incelenmiştir. DNA bağlanma deneyi sonucunda, Safran ve kantaronun sulu ekstraktlarının CT-DNA’ya elektrostatik olarak bağlandığı, propolis ekstraktının ise CT-DNA’ya interkalatif bağlandığı belirlenmiştir. Safran sulu ekstraktının DNA’yı kestiği ancak kantaron ve propolisin DNA’yı kesmediği görülmüştür. Ames Deneyi sonucunda, TA98 ve TA100 suşları için safran sulu ekstraktının 1,25 mg dozda, kantaron ve propolisin 2,5 mg dozda genotoksik etki ve mutajeniteye sahip olmadığı belirlenmiştir. Tüm ekstrakların antimikrobiyal etki gösterdiği belirlenmiştir ve tüm ekstrakların M˙IK değeri 1 mg/ml altı ve üstü değerler olarak bulunmuştur. Kitosan nanopartiküllerinin ortalama boyutu, PdI ve ζ potansiyeli sırası ile 57.61±1.234 nm 0.175±0.008 ve 14.0±0.755 mV olarak bulunmuştur. Kantaron yüklü kitosan nanopartiküllerinin ortalama boyutu, PdI ve ζ potansiyeli sırası ile 64.49±0.423 nm, 0.185±0.010 ve 15.1±0.436 mV olarak bulunmuştur. Safran ve kantaron yüklü kitosan nanopartiküllerinin enkapsülasyon verimleri sırası ile %71,76 ve %71,92 olarak belirlenmiştir. Safran yüklü kitosan nanopartiküllerinin yükleme kapasitesi %2,67, kantaron yüklü kitosan naopartiküllerinin yükleme kapasitesi %2 olarak bulunmuştur. Safran yüklü kitosan nanopartiküllerinin %79,54 oranında safranı, 168 saat sonunda serbest bıraktığı, kantaron yüklü nanopartiküllerin %88.44 oranında kantaronu, 48 saat sonunda serbest bıraktığı belirlenmiştir. SEM analizi sonucunda kitosan nanopartiküllerinin yuvarlak ve uniform olduğu görülmüştür. PCL nanoliflerine safran, kantaron ve propolis sulu ekstraklarının sırası ile %70,51, %76,11 ve %90,25 olarak bulunmuştur. PCL-nanoliflerinden, 168 saatte %58,24 oranında safran sulu ekstraktının salındığı, 168 saatte %70,61 oranında kantaron sulu ekstraktının salındığı ve 8 saatte %90 oranında propolis salındığı görülmüştür. In vivo yara modeli sonucunda üretilen nanolif bazlı yara örtüsünün pozitif kontrole kıyasla daha hızlı iyileştirici özelliğe sahip olduğu bulunmuştur. Üretilen yara örtüsünün etkinliğinin incelendiği in vivo yara modeli deneyi sonucunda, yara örtüsünün yara iyileşme hızını arttırdığı belirlenmiştir.