Yukarı akışlı anaerobik reaktörlerde arıtma ve ölü bölge oluşumunun incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Havasız Çamur Yataklı reaktörlerde mezofilik bakteriler kullanılarak, Şeker Sanayii atıksularının arıtımı ve arıtmada verime etki eden faktörler ile reaktör içerisinde oluşan ölü bölgeleri minimuma indiren çalışma şartlan araştırılmıştır. Birinci bölümde aerobik ve anaerobik arıtmalardan bahsedilerek, anaerobik arıtmanın mikrobiyolojisi, biyokimyası ve kinetiği kısaca anlatılmıştır. İkinci bölümde aerobik ve anaerobik arıtmanın mukayesesi yapılmış, anaerobik arıtmada teknolojik uygulamalar hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Anaerobik arıtmada verime etki eden parametreler sırası ile izah edilmiştir. Bunun haricinde anaerobik reaktörlerin devreye alınması, işletme şartları ve kontrol maksadı ile izlenmesi gerekli parametrelerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde reaktör hidroliğine giriş yapılmıştır. Akım tipleri, dispersiyonlu akım modelleri, iz madde deneyleri, C, F, E eğrileri ve değerlendirilmeleri, ölü bölge oluşumları ile hesap metodları, ayrıca reaktörlerde hidrolik özellikleri tespit etmekte yardımcı olan gama dağılımları ve by-pas'lı gama dağılımlarından bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde deney tesisi şekil ve resimlerle izah edilmiş, reaktörün devreye almışı, atıksuyun özellikleri, ilave besi maddeleri ve günlük olarak izlenen parametreler ve analiz metodları anlatılmıştır. Beşinci bölümde üç değişik bekletme sürelerine ait elde edilen deney sonuçlan incelenmiş, bazı parametrelerin birbirleriyle olan ilişkileri araştınlmıştır. Organik yükleme hızına bağlı olarak pH ve askıdaki katı madde arasında, pH ve alkalinite arasında grafikler oluştumlarak yorumlar yapılmıştır. İz madde deneyleri sonucuna göre E eğrileri çizilmiş, ve herbirine ait ölü bölge hacimleri hesaplanmıştır. En düşük ölü bölge yüzdesine ait E eğrilerine gama dağılımı uygulanmış ve her üç deneyde de reaktörün bir adet tam karışımlı, bunu takibende bir adet piston akımlı bölümlerden oluştuğu tesbit edilmiştir. Bunlann yanısıra hidrolik bekletme süresinin, ve organik yükleme hızının ölü bölge hacmine olan etkileri araştırılmış, organik yükleme hızının artması ile ölü bölge miktarının azaldığı tesbit edilmiştir. Yine aynı şekilde gaz üretiminin artması ile ölü bölge hacminin azaldığı ve organik yükleme hızının artmasının gaz üretimini de arttırdığı tespit edilmiştir. Altıncı bölümde ise çalışmalardan elde edilen sonuçlar maddeler halinde anlatılarak gerekli yorumlar yapılmıştır. Çalışmaya temel olan deney sonuçları bir ek halinde en son kısıma ilave edilmiştir.