Özet:
Türkiye'de ilk demiryolları yabancı şirketler tarafından inşa edildi. Bu hatlar onların malıydı ve onlar tarafından işletiliyordu. Cumhuriyet ' in kuruluşuyla, Türk vatandaşları teknik ve idari eğitim ve deneyim kazandıkça, hükümet kendi demiryolu inşa politikasına başladı ve giderek yabancıların ellerindeki demiryolu hatlarını millileştirdi. Cumhuriyet yıllarında 1940' ların sonlarına kadar toplam maliyeti 4-00 milyon lirayı bulan 3000 kilometrenin üzerinde demiryolu döşendi. 40 'lar in sonlarında, Türkiye tümü devlete ait ve devlet tarafından işletilen 7600 kilometre dolayında gelişmiş bir demiryolu ağına sahipti. Genelinde tek hattan oluşan bu ağ dağlık yöreleri aşıyor, tüneller ve dik yamaçlara tırmanıyordu. 1949' da, demiryolu varlığı 966 lokomotif, 14.356 yük vagonu ve 1349 yolcu vagonundan oluşuyordu. Bu donanım 1948' de 50 milyon yolcu ve 9 milyon ton yük taşımıştı. Devlet Demiryolları Anadolu'nun değişik yörelerini iktisadi olduğu kadar siyasi anlamda birleştirilmesinde ve bütenlenmesinde önemli rol oynamıştır. Bu tez "Milli Şömendöfer Siyaseti" diye övgüyle söz edilen bu sürecin ayrıntılı bir değerlendirmesidir. Hükümet bu amaçla bütçesinden önemli bir payı bu stratejik amaca ayırmıştır.
