Özet:
Bu çalışmada, biyouyumlu polisakkarit bazlı sodyum aljinat/kappa-kerajin (κ-kerajin)
kompozit hidrojel küreler hidroksiapatit (HAP, Ca10(PO4)6OH2) katkılı ve katkısız olarak
sentezlenmiştir. Çalışmanın devamında ise bu hidrojel kürelerin çekirdek olarak
kullanıldığı ve üzerinin hidrojel kabuk tabakası ile kaplandığı, iki basamaklı çekirdekkabuk hidrojeller elde edilmiştir. Hidrojellerin karakterizasyonu taramalı elektron
mikroskobu (SEM), fourier dönüşümü kızılötesi (FTIR) spektroskopi ve diferansiyel
tarama kalorimetresi (DSC) analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Hidrojel kürelerin şişme
davranışları pH 1,2 ve pH 7,4 ortamlarında incelenmiş ve artan çapraz bağlama ajanı
konsantrasyonunun şişme derecesini düşürdüğü, katkı maddesi HAP’ın şişme derecesine
çok fazla etki etmediği tespit edilmiştir. Deneysel şişme verileri kullanılarak hidrojellerin
denge sıvı içeriği (DSİ) hesaplanmış ve şişme kinetiği incelenmiştir. Kinetik modeller ile
yapılan çalışmalar sonucunda hidrojellerin şişme davranışlarının ikinci derece kinetik
modeline uygunluk gösterdiği belirlenmiştir.
Salım davranışları incelenmek üzere seçilen model ilaç metoprolol tartarat (MT)
enkapsüle edilerek sentezlenen kompozit hidrojel kürelerin, ilaç enkapsilasyon verimi ve
ilaç yükleme kapasiteleri hesaplanmıştır. En yüksek ilaç yükleme kapasitesi (88 mg
ilaç/g) MT1-H2 hidrojelinde, en yüksek enkapsilasyon verimi (%79) MT1-H1/CS2
hidrojelinde elde edilmiştir. MT’nin hidrojellerden kontrollü salımı 37°C’de pH 1,2 ve pH
7,4 ortamlarında incelenmiş ve %kümülatif salım değerleri hesaplanmıştır. MT’nin asidik
ortamda salımının minimize edilerek büyük miktarının kolonda salınmasının amaçlandığı
bu çalışmada, çekirdek ve kabuk bileşenlerinin konsantrasyonları, çapraz bağlama
ajanlarının konsantrasyonları ve katkı maddesinin etkisi incelenerek optimum koşullar
belirlenmiştir. Salım çalışmaları sonucunda önerilen çekirdek-kabuk yönteminin etkinliği
görülmüştür. Salım kinetik verileri kullanılarak modelleme çalışmaları gerçekleştirilmiş
ve hidrojellerin çoğunluğunun ilaç salım kinetiğinin Korsmeyer-Peppas kinetik modeline
uygunluk gösterdiği görülmüştür.
