Özet:
Bu tez, arazi bilgi yönetimi kapsamında teknik altyapı tesislerine ilişkin yasal, fiziksel ve coğrafi veri
yönetimine odaklanmaktadır. Arazi bilgi yönetimi, genellikle tapu sicili, kadastro, adres sicili gibi
ulusal sicil veya bilgi sistemleri tarafından sağlanır. Ülkemizde, altyapı tesislerine ilişkin hak ve
kısıtlılıklar ile konumlarının kaydedildiği resmi envanterler veya siciller bulunmamaktadır. Teknik
altyapı tesislerine ait konumsal veri, veriyi üreten kuruşlar tarafından yönetilmektedir. Bu verilerin
farklı kuruluşlar arasında paylaşımı ve değişimi resmi süreçlere bağlanmamıştır ve standart bir
yapıdan yoksundur. Bu nedenle, teknik altyapı tesislerine ait projelendirme, inşaat ve bakım
süreçlerinin planlanması ve uygulanmasında koordinasyon sağlanamamakta, ekonomik kayıplar
meydana gelmektedir. Bununla beraber, ülkemizdeki kadastral sistem, teknik altyapı tesislerini
içermemekte; bu tesisler yalnızca özel mülkiyete konu parsellerin altından veya üzerinden
geçirilmesiyle kurulan irtifak hakkı ile temsil edilmektedir. Bu yaklaşım tesislerin konumlarını
kaydetmeyi hedeflememektedir. Ayrıca, özellikle kent içlerinde kamunun ortak kullanımına
bırakılmış alanları yoğun biçimde kullanan teknik altyapı tesisleri kadastral sistemde temsil
edilmemektedir. Geçmişte bu tesislerin de kamu malı sayılması nedeniyle benimsenen bu
yaklaşım, günümüzde birçok altyapı faaliyetinin özelleşmesiyle, teknik altyapı tesislerinin kadastral
sisteme dahil edilmesini zorunlu kılmıştır. Bu tezde, teknik altyapı tesislerine ait yasal, fiziksel ve
coğrafi verilerin farklı kuruluşlar arasında paylaşım süreçlerini iyileştirmeye yönelik bir yaklaşım
geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, teknik altyapı tesislerinin kadastral sisteme dahil
edilmesi için bir yaklaşım önerilmekte, teknik altyapı tesislerine ait fiziksel, yasal ve coğrafi verilerin
paylaşımına yönelik coğrafi veri altyapısı bağlamında bir veri değişim modeli sunulmaktadır.
