Özet:
Kanser, çağımızda dünyada ölümlerin ve hastanın yaşam kalitesi ve süresini düşüren en
önemli hastalık olarak belirtilebilmektedir. Günümüzde geleneksel tedavi yöntemlerinin
yetersiz kalması ve/veya yan etkilere sahip olması nedeni ile immünoterapi yöntemi
geliştirilmiştir. Kanser immünoterapisi, kanser hücrelerinin yerini tespit etmek ve yok
etmek için hastanın immün sisteminin güçlendirilmesine dayanan bir yöntemdir. Katı
lipid nanopartiküller, 2000’li yılların başında geliştirilen, başlıca gen aktarım
çalışmalarında kullanılan kendine has avantaj ve dezavantajları olan taşıyıcı sistemlerdir.
Nanopartiküllerin hedef hücreye aktarımı en az yapısı ve özellikleri kadar önemli
olduğundan, hedef hücrenin özelliklerine uygun çeşitli ligandlar kullanılarak
konjugasyonu ile hedeflendirilme yapılmaktadır.
Sunulan tez çalışmasında kanser immünoterapisinde kullanılmak üzere hedeflendirilmiş
katı lipid nanopartiküllerin sentezi ve karakterizasyon çalışmalarının yapılması
hedeflenmektedir. Ardından HeLa serviks kanseri hücre hattı üzerinde gen aktarım
etkinliği, mutajenitesi ve oksidatif stresi belirlenmiştir. Oktadesilamin bazlı katı lipid
nanopartiküller (ON), tekli emülsiyon (w/o) çözücü difüzyon yöntemiyle sentezlenmiştir.
xvii
Nanopartiküllerin karakterizasyon çalışmalarının ardından uygun seçilen partikül ile
folik asit konjugatı (OFAN) elde edilmiştir. Nanopartiküllerin zeta potansiyel değerleri,
ortalama parçacık boyutu ve polidispersite indeksi (PDI) dinamik ışık saçılımı (DLS)
yöntemi ile belirlenmiştir. Nanopartiküllerin morfolojik analizleri taramalı elektron
mikroskobu (SEM) ve atomik güç mikroskobu (AFM) ile belirlenmiştir. Partiküllerin
yapısını oluşturan fonksiyonel gruplar ve kimyasal bağlar Fourier Dönüşümlü Kızılötesi
Spektroskopisi (FT-IR) ile belirlenmiştir. Oktadesilamin ve folik asit bağlı oktadesilamin
nanopartiküllerin hücre canlılığı MTT analizi ile tayin edilmiştir. Sentezlenen
nanopartiküller ile transfer edilecek pEGFP N1-IL-6 plazmidi çoğaltılmış ve
saflaştırılmıştır. HeLa serviks kanseri hücrelerine oktadesilamin ve folik asit bağlı
oktadesilamin nanopartiküller ile gen aktarımı yapılarak transfeksiyon etkinliği
değerlendirilmiştir. Transfeksiyon etkinliği 24 saat boyunca inverted mikroskop
kullanılarak GFP ışımasının takip edilmesiyle belirlenmiştir. Gen aktarımı ile hücrelerde
meydana gelen immün yanıtın değerlendirilebilmesi için transfekte edilmiş HeLa serviks
kanseri hücreleri ile makrofajlara farklılaştırılmış THP-1 monosit hücreleri ko-kültür
modeli oluşturulmuştur. 72 saatin ardından vasatlar toplanarak nanopartiküllerin
antioksidan-oksidan kapasiteleri ve hücre döngüsüne olan etkileri ilgili ticari kitler
kullanılarak değerlendirilmiştir.
