Özet:
Bu çalışma, göçmenlerin kültürel kimliklerini korumada fotoğrafın rolünü
tartışmaya açmaktadır. Halbwachs ve Assmann’ın teorilerine göre kültürel kimliğin
dayanak noktası toplumsal hafızadır. Birey, kim olduğu bilgisine grup tecrübesi ile
ulaşır. Grupla aynı mekânı paylaştığı sürece hafıza kayıtları korunur. Hafıza
mekânının dışına çıktığında ise hatırlama problemli hale gelir. Bu durumun önüne
geçmek için hatırlamayı destekleyen imgeler eşliğinde hafıza mekânları simüle edilir
ve toplumsal hafızayla irtibat devam ettirilir. Çalışmada bu ana çerçeveden hareketle,
fotoğrafın göçmenlerin toplumsal hafızalarını ve dolayısıyla kültürel kimliklerini
korumadaki etkisi incelenmiştir. Tezin hipotezinin sınanması için ağırlıklı olarak
literatür araştırması sonucu ulaşılan teorik ve ampirik çalışmalar kullanılmıştır. Ayrıca
semiyotik okuma yöntemiyle desteklenen incelemede konu ile ilgili fotoğraflardan ve
göçmen fotoğraflarına ilişkin çalışmalardan da faydalanılmıştır. Giddens’ın
modernleşme kuramında yerinden çıkarma-yeniden yerleştirme kavramından ilhamla,
göçmen ve fotoğraf birer yerinden çıkarılma, göç ve fotoğraf destekli hafıza
mekânlarının yaratılması ise bir yeniden yerleştirme aracı olarak değerlendirilmiştir.
Değerlendirme sonunda fotoğrafın hatırlamayı destekleyici bir yönü olduğu ve
bireylerin özdeşim kuracağı kültürel kimliklerin sunumuna aracılık ettiği görülmüştür.
İlk kuşak göçmenler özellikle aile fotoğrafları ile kültürel kimliklerini
besleyebilecekleri alternatif hafıza mekânları kurmuş, böylece grubun öz imgesini
hatırlatan sembollerle simülatif bir memleket-ev inşa etmişlerdir. İlk iki kuşakta
belirgin olan bu uygulamanın, üçüncü kuşakta göçmenin aidiyet duygusunun
değişmesine paralel olarak değiştiği, memleket hatıralarının evdeki yerini göçmenlerin
kendi fotoğraflarının aldığı görülmüştür.
