Örgütsel çevikleşme: Proje örgütlerde Nexus olgunluk modeli önerisi

Abstract

Globalleşen ve hızla değişen sektörel pazarlarda, örgütler hayatta kalabilmek için değişime zamanında ayak uydurabilmek ve müşterilerinin taleplerine daha hızlı cevap verebilir olmak durumundalar. Örgütler, bu zorundalık ile hem süreçlerinde hem yapılarında daha çevik olma yolunda adımlar atarken, literatür çalışmalarında örgütlerin bu ihtiyacına uygun çevik teknikler ve çerçeveler sunmak üzerine çalışmalar sürmektedir. Takım bazında üretilen çevik tekniklerin bir sonraki adımı olarak, örgütsel çevik çerçeveler geliştirilmiş ve en son geliştirilen Nexus çerçevesi, ölçekli bir çevik çerçeve olarak ortaya konulmuştur. Nexus'un henüz 3 yıllık bir tarihi olması ve sektörde deneyimleyen örgüt sayısının az olması sebebi ile çerçeveyi benimsemek isteyen şirketlerin, kendi olgunluk seviyelerini ölçmek ve çevikleşme sürecinde çevikleşme seviyelerini yükseltmek için bir araca ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu ihtiyaçtan yola çıkarak, bu tez çalışması kapsamında Nexus olgunluk modeli tasarlanmış ve uluslararası bir proje örgütte uygulaması yapılmıştır. Modelin oluşturulması aşamasında, önce literatür taraması yapılarak ilk model belirlenmiş, nihai modele ulaşmak için Delphi tekniğinden yararlanılmıştır. Modelin uluslararası bir firmada uygulanması sürecinde, modelin her pratiğini ölçümleyebilmek için indikatörler belirlenmiştir. İndikatörlerin puanlandırılmasında planlı mülakat tekniğinden yararlanılmış, katılımcılardan yüz yüze toplantılar ile veriler toplanmıştır. Toplanan veriler nicel veriler olup, analiz çalışmasında indikatörlerin aritmetik ortalamaları alınması ve takımların başarı yüzdelerinin hesaplanması ile sonuçlar elde edilmiştir. Uygulama hipotezini test etmek için, ilk ölçüm sonuçları ile ikinci ölçüm sonuçları karşılaştırılmış ve Nexus olgunluk modelinin, Nexus çerçevesi kapsamında çevikleşmeyi arttırdığı görülmüştür. Bu tez çalışmasında, Nexus çerçevesini benimseme kararı alan proje örgütlerin, olgunluk seviyelerini ölçmeleri, daha çevik bir şirket olma yolunda kendi stratejilerini belirleyebilmeleri için bir olgunluk modeli oluşturulması hedeflenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, Nexus olgunluk modelinin hedefleri, amaçları ve pratikleri netleştirilerek kullanıcılara ve araştırmacılara örgütsel çevikleşme yolculuğunda yol gösterici nitelikte basamaklı bir olgunluk modeli sunulmuştur.