İnsan-mekân-ışık etkileşimi ve ışığın mekândaki psikolojik etkilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Işığın mekânda oluşum biçimleri ve bu oluşumun insan da yarattığı tepkiler araştırılmış, insan-mekân etkileşiminde ışığın rolleri incelenmiştir. Oluşan etkileşimi açıklayabilmek için ışık-insan-mekân üçlüsündeki, nesneler (ışık, mekân) tanımlanmış ve literatür taraması yoluyla, konu ile ilgili temel kuramlar ortaya konmuştur. Etkileşimde, özne durumunda olan insanın tanımı ve etkileşim biçimleri çalışmanın ana problemini oluşturmuştur. Psikolojik bir bakış açısı geliştirilerek, "üçlü etkileşimin" açıklanabilmesi sağlanmıştır. Fizyolojik bir uyaran olan ışık, insanda psikolojik tepkilere neden olmaktadır. Bu tepkiler genel olarak insan-mekân ilişkilerinden kaynaklanmaktadır. Davranış uyaranlara verilen tepkidir ve gereksinimlerden kaynaklanır. Etkileşimi oluşturan tüm bu kavramlar araştırmanın kapsamını oluşturmuştur. Mekân, ışık ve insan ilişkilerinin incelendiği kavramsal bölümler teze temel teşkil etmiştir. Üçlü etkileşim sonucu elde edilen verilerin somutlaşması için, mekân örnekleri analiz edilmiştir. Mekândaki ışığın insan üzerinde oluşturduğu etkilerin incelenmesiyle, ışığın sahip olduğu özelliğin insanda farklı psikolojik tepkilere neden olduğu sonucuna varılmıştır. Mekânda oluşan temel psikolojik tepkilere ve bu tepkileri sağlayan ışığın özelliklerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Mekânda kullanılacak ışığın belirlenen özellikleri, mekânda istenilen psikolojik etkinin yaratılmasını sağlayacaktır.